Jak każdy chyba wie okres letni to praktycznie najgorszy okres do obserwacji nieba. Choć na ogół ciepłe, to jednak krótkie noce skutecznie utrudniają wykonywanie nocne obserwacje. Problemem w tym przypadku jest nasze Słońce, które głównie na północy niezbyt głęboko chowa się pod horyzontem. W zasadzie cała Polska znajduje się pasie w którym obserwujemy zjawisko „białych nocy”. Szczególnie jest to widoczne na północy Polski, kiedy to w okresie przesilenia letniego Słońce w momencie dołowania znajduje się zaledwie -11,7° pod horyzontem. Ponieważ okres, w którym Słońce nie zniża się poniżej 18° pod horyzontem traktujemy jako okres bez nocy obserwacyjnych, to dla tych rejonów Polski czas trwania „białych nocy” trwa od 9 maja do 4 sierpnia, czyli 87 dni!

Całkowicie inaczej wygląda to na południu Polski gdzie Słońce, bardziej chowa się pod horyzont i w okresie przesilenia letniego w momencie dołowania znajduje się -17,5° pod horyzontem. Brakuje, więc zaledwie 0,5° aby znaleźć się w strefie gdzie białe noce w ogóle nie występują. Od ok. 48°30’ szerokości geograficznej Słońce nawet w okresie przesilenia letniego, zawsze chowa się poniżej 18° pod horyzontem.

Białe noce występują na obszarach powyżej 54º33' szerokości geograficznej północnej i południowej. W lecie na tych obszarach zmierzch i świt tak się wydłużają, że łączą się ze sobą. Mrok nocy wcale nie występuje. Słońce nie chowa się niżej niż 12° pod horyzontem!

Dla ustalenia tych szczególnych dni pomocne będzie poniższe zestawienie (na podstawie programu Guide 8.0)

48°30’ – Słońce zawsze w momencie północy prawdziwej poniżej 18° pod horyzontem
48°35’ - 19 czerwiec do 22 czerwiec, 4 dni
48°45’ – 14 czerwiec do 27 czerwiec, 13 dni
49°00’ – 10 czerwiec do 2 lipiec, 22 dni
49°30’ – 5 czerwiec do 7 lipiec, 32 dni
50°00’ – 1 czerwiec do 11 lipiec, 40 dni
50°30’ – 29 maj do 14 lipiec, 46 dni
51°00’ – 26 maj do 17 lipiec, 52 dni
51°30’ – 23 maj do 20 lipiec, 58 dni
52°00’ – 20 maj do 23 lipiec, 64 dni
52°30’ – 18 maj do 25 lipiec, 68 dni
53°00’ – 16 maj do 26 lipiec, 71 dni
53°30’ – 14 maj do 29 lipiec, 76 dni
54°00’ – 12 maj do 31 lipiec, 80 dni
54°30’ – 10 maj do 2 sierpień, 84 dni
55°00’ – 8 maj do 4 sierpień, 88 dni
60°00’ – 21 kwiecień do 20 sierpień, 121 dni

i dla kilku ważniejszych miejscowości obserwacyjnych:
Jodłów (50°10’) – 31 maj do 12 lipiec, 46 dni
Kudłacze (49°47’) – 3 czerwiec do 9 lipiec, 36 dni
Roztoki Górne (49°09’) – 8 czerwiec do 4 lipiec, 26 dni
Katowice (50°17') - 30 maj do 13 lipiec, 48 dni

Oczywiście pamiętajmy, że całość to tylko teoria. Jeśli są tylko dobre warunki pogodowe zachęcam do obserwacji nawet 21 czerwca.

_________________
Pozdrawiam, Marek Substyk
Portal AstroCD, http://www.astrocd.pl, Forum AstroCD, http://www.forum.astrocd.pl
Sklep Allegro AstroCD - literatura i pomoce naukowe dla miłośników astronomii – facebook.com/Wydawnictwo.AstroCD
Mój profil na Facebooku
tel. 880-184-000 (prywatny), e-mail: astrocd@astrocd.pl (prywatne), m.substyk@urania.edu.pl (Urania-PA), marek.substyk@ptma.pl, zarzad@ptma.pl (PTMA);
tel. 575-572-330 (praca), e-mail: katowice@deltaoptical.pl
------------------------------------------------------------

Wielkie Wyprawy Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii. USA 2020/Islandia 2020